Anh choàng tỉnh không bởi nguyên do nào. Dạo gần đây anh thường bị tình trạng này. Cứ quá nửa đêm, anh tỉnh giấc, thao thức hồi lâu mới ngủ lại được. Nhiều khi trằn trọc đến sáng, rồi thức luôn. Cơn thiếu ngủ khiến anh vật vờ cả ngày mà vào giấc lại không sao ngủ được. Trạng thái lâng lâng làm anh luôn có cảm giác buồn ngủ ngay cả lúc đang làm việc. Thế mà, khi anh quyết định bỏ hết để vào giường thì lại tỉnh như không. Chẳng có gì để anh phải suy nghĩ hay muộn phiền sao giấc ngủ ở đâu gọi hoài không tới. Nhiều đêm, anh cố thức cho đến gần sáng với hy vọng giấc ngủ sẽ đến trong trạng thái mệt mỏi. Vậy mà, gắng thức chừng nào, càng tỉnh chừng ấy!

Anh ngồi dậy, xỏ đôi dép, bước ra khỏi phòng. Băng qua căn phòng rộng anh đến phòng ăn, rót ly nước, ực một hơi. Đèn tự dưng phụt tắt, bóng đen phủ tràn đột ngột khiến anh bị chao trong chốc lát. Anh mới nhớ lại tờ thông báo gởi về nhà cách đây hai ngày. Người ta cho biết thời gian mất điện sẽ đúng hai tiếng. Lâu lắm, dễ cả chục năm rồi nơi anh ở mới bị cúp điện. Anh có cảm giác ở xứ này người ta lịch sự đến mức thận trọng với nhau. Không chỉ việc cúp điện mà cả những việc rất nhỏ nhặt phục vụ cuộc sống họ cũng chu đáo đến độ chi li! Anh chầm chậm trở lại căn phòng có các cửa kính rộng nhìn ra bên ngoài. Dù thuộc lòng lối đi và vị trí xếp đặt đồ đạc, anh vẫn có cảm giác như mình bước dò trong bóng tối. Đến chiếc ghế bành dài, anh thả mình nằm xuống và chợt  thấy thèm một hơi thuốc. Nhưng, ý nghĩ này tắt ngúm khi lý trí anh kéo nó về cái ngưỡng quyết tâm bỏ thuốc lá cách đây hai tuần. Vả lại, có muốn cũng không được, trong nhà anh, mọi thứ liên quan đến việc hút thuốc đã được dẹp bỏ hết. Anh xoay người nhìn ra bên ngoài cửa kính và chợt bàng hoàng! Trăng tròn treo lơ lửng, hơi bị vướng trên tán lá của hai cây dừa chụm vào nhau. Lâu lắm rồi anh mới lại thấy trăng, một vầng trăng nhợt nhạt, mờ đục, không đẹp, trông lẻ loi và cô độc vô cùng!

Anh nhổm dậy rời ghế sofa, đến sát bên cửa kính. Đập vào mắt anh trước tiên trong màu sáng nhờ nhờ là cái bóng đen tròn của cái tổ chim bám vào khung gỗ giàn dây leo phía ngoài. Anh biết, bên trong tổ chim có con chim mẹ đang ủ ấm cho mấy con chim non. Và anh chắc chắn, con chim bố đậu lẩn quất đâu  đấy bên ngoài. Anh đã theo dõi từ khi chúng tha từng cọng cây khô về kết tổ cho đến lúc bốn con chim con nở ra. Anh không biết đây là loài chim gì, trông nó rất lạ và đẹp. Mấy năm trước vào mùa chim làm tổ, vườn nhà anh đủ các loại chim đua nhau về như se sẻ, chim cu... Hè năm nay đôi chim này kéo đến, các loài chim hiền lành kia không thấy. Cặp chim bố mẹ này chỉ nhỉnh hơn con se sẻ một chút nhưng hung dữ lạ thường nhất là khi đàn chim non chui ra khỏi những cái trứng bé xíu. Đôi chim màu xám, có cái mỏ dài, hơi cong mà anh đoán là rất bén. Đính trên cái đầu tròn, lấp lánh đôi mắt đen trong suốt, sáng quắc. Đôi cánh dài nhiều màu sắc, rũ xuống, ôm lấy thân mình như khoác chiếc áo choàng thụng với những hoa văn được sắp sếp một cách có chủ ý. Lúc nó đậu, trông chẳng có gì hung dữ. Thế mà khi nó tấn công người mới thấy sợ! Nó “đánh” anh từ mọi phía khi anh vừa bước ra vườn. Nó lao thẳng vào trước mặt dù anh có lấy tay xua đuổi cỡ nào. Mỗi con tấn công anh một hướng. Hai con chim lao xuống cùng một lúc, rồi bay lên cao. Chúng núp trong tán lá nào đó, rồi từ một vị trí khác chúng lại lao xuống như những chiến đấu cơ đột kích bất thình lình. Hai tuần nay anh không dám ra sân. Hình như  ở giai đoạn nuôi con, động vật nào cũng hung hãn(!) Nghĩ đến đây anh chợt rùng mình thấy lạnh!

Lúc này tầm nhìn của anh đã thoát khỏi ngọn cây dừa. Vầng trăng treo cao, mờ ảo và có vẻ lạnh lùng, xa cách. Cảm giác cô độc phủ chụp xuống anh. Thở ra một hơi thật dài, anh nhắm mắt. Bóng tối chăng ra như một tấm phim âm bản, cái vòng tròn màu sáng trắng khi nhòe, khi tỏ, khi gần, khi xa. Anh thấy mình chơi vơi trong một tấm lưới rộng, ở đó trăng treo trên đầu biến đổi nhiều hình dạng, màu sắc và mang nhiều trạng thái khác nhau.

*

Mười lăm tuổi anh đã thấy màu trăng xứ người. Bỏ qua lời can gián của anh chị em, giọt nước mắt ngắn dài trên gò má mẹ, anh theo đoàn người ra đi mà chẳng biết đi đâu, đến bến bờ nào và để làm gì! Tuổi trẻ, thích là đi! Vượt qua lằn ranh biên giới chằng chịt dây rừng, đầy gai góc, núi đá, vực sâu… Giữa sự sống và  cái chết là một biên độ rất mỏng. Mùa trăng đầu tiên ở T. sáng vằng vặc như ở quê nhà. Ánh trăng phủ tràn mặt đất, soi tỏ vạn vật một cách trong trẻo và thanh khiết, mang đến cho con người nhiều hy vọng. Lúc đó chân trời rộng vẫn còn nằm phía trước với bao háo hức. Anh nhìn màu trăng sáng một cách nôn nao, chưa định hình được nỗi đọa đày của kiếp người phiêu bạt.

Rồi những mùa trăng ở T. kéo dài, những tầng địa ngục mở ra với anh hết cánh cửa này đến cánh cửa khác. Sập một cánh cửa sau lưng, con đường hun hút thêm với đầy bất trắc. Rồi lại đến một cánh cửa khác. Cứ như thế. Những vầng trăng sáng đi theo anh một cách chậm chạp và  nhọc nhằn, đôi lúc tưởng bỏ cuộc mà thật ra cũng không biết bỏ cuộc làm sao. Đường về bít lối, đường đi mênh mông như đại dương. Ngã rẽ nào cũng bất an. Lao vào con đường nào cũng không thấy lối ra và cũng không biết cách ra như thế nào!

Lần hồi gỡ từng nút rối, anh thoát khỏi những mùa trăng vằng vặc ở T. Bước qua lằn ranh biên giới khác đến M, anh như rơi tuột xuống hố sâu mà không có bàn tay nào đưa ra cho anh bám lấy.

Trăng ở M là màu trăng u ám nhất trong cuộc đời của anh dù qua song cửa nhà giam  nó vẫn chảy tràn màu sáng, vẫn treo trên bầu trời một cách kiêu hãnh, vững vàng, khẳng định một quyền năng vô biên bủa vây lấy anh, không lối thoát. Sáu mươi mùa trăng ở M anh phải nhìn cái quyền năng tối thượng ấy từ bên trong những song sắt. Trăng làm bạc mái đầu, gầy xọp đôi má tuổi thanh xuân; nhưng đồng thời, trăng cũng làm cho đôi tay anh rắn chắc, đôi chân anh mạnh mẽ hơn với cái đầu biết tính toán cùng một trái tim đầy những vết bầm, vết trầy xước ngang dọc.

Những mùa sau đó anh được nhìn màu trăng sáng và trong trẻo hơn với lồng ngực được hít thở không khí của bầu trời tự do. Người ta đưa anh qua Ph. Trăng ở đây có muôn hình vạn trạng, thay đổi theo suy nghĩ, hy vọng rồi thất vọng… Cảm xúc như một biểu đồ hình sin, khi cao, khi thấp, khi vơi, khi đầy! Có những đêm nằm trên bãi biển, nghĩ về một tương lai không thấy điểm sáng nào ở cuối chân trời, anh nhớ da diết những mùa trăng quê hương. Chiều chưa xuống, đã thấy trăng đã lấp ló sau rặng tre trước nhà. Ánh hoàng hôn làm hồng cái vòng tròn in xiên xiên trên nền trời. Đến khi khối màu cam từ từ chuyển dần sang màu vàng rồi màu trắng là lúc trăng ánh nét, sáng vằng vặc và đẹp lạ lùng. Bầu trời trong và cao, ôm lấy mặt đất bao dung, hiền từ; không gian thanh bình, dịu ngọt. Những mùa trăng yêu thương, những mùa trăng hạnh phúc, đầy ắp tiếng cười.

Sau này, anh nhớ lại quãng thời gian ở M, ban ngày làm việc mà người ta gọi là khổ sai, ban đêm nằm trong bốn bức tường nhìn qua khung cửa song sắt nhỏ, anh suy nghiệm về những biến chuyển của thời tiết và những quy luật có tính chu kỳ của nó. Màu trắng của trăng là do hiệu ứng quang học khác nhau ở từng nơi trên trái đất mà người ta quy ước theo đường kinh tuyến và vĩ tuyến.  Trong những ngày có trăng, vào buổi chiều hay sẫm tối, khi màu da trời nhạt đi, mặt trăng sẽ ngả sang vàng. Có một thời điểm nào đó trăng có màu vàng rực. Những khi ấy lòng anh như nung đốt. Tương lai, tuổi trẻ của anh gần như không tồn tại. Bàn tay anh chới với kiếm tìm trong vô vọng. Thời kỳ đó anh sợ cái màu vàng này ghê gớm, nó giăng ra không gian như tấm lưới mỏng chụp xuống anh, cô lập niềm hy vọng, làm mất đi ít nhiều sự quyết tâm….

Thế nhưng, khi hoàng hôn buông hẳn, màu của trăng lại sáng trắng bình thường và sáng mãi trong thời gian còn lại của đêm. Nó lại mang đến cho anh một đường thoát ở phía cuối chân trời. Nó cho anh nghị lực để cố gắng, quyết tâm và hy vọng.

Những mùa trăng ở Ph trôi qua một cách mau chóng khi anh tìm được một người con gái đồng cảnh ngộ và rất thương yêu anh. Giờ đây, anh không chối cãi rằng, giai đoạn đó cô như cái phao nhỏ, ấm áp và mềm mại cho anh bấu víu. Nhưng, cô không là đích đến cuối cùng của anh trong cuộc hành trình. Cô chỉ là chiếc ghế đá cho anh ngồi xuống, nghỉ ngơi và lấy sức đi tiếp. Tuy nhiên, anh đã rất tôn trọng và ân cần với cô. Cho đến giờ anh vẫn trân quý quãng thời gian đó. Khoảng hạnh phúc, êm đềm ngắn ngủi mà cả cuộc đời sau này anh không bao giờ tìm thấy.

Mùa trăng cuối cùng ở Ph. anh nhìn thấy rõ đôi mắt cô đong đầy nước. Tiếng khóc kiềm nén ở cổ họng và nước mắt được giữ chặt. Hình như cô cố không cho nó tuôn trào! Cô nắm tay anh, bàn tay như níu giữ không thành, lạnh ngắt, bất lực nhưng đầy tự tin: “Quả đất tròn, em tin chắc là như thế!”.

Anh được đưa đến C. và ổn định cuộc sống trong một thời gian ngắn. Tin tức về cô như những đợt sóng khi ào ạt, khi chập chạ rồi nhạt nhòa mất hẳn. Mà cũng lạ, tuy không phải là một mối tình thắm thiết, nhưng từ đó cảm xúc trong anh hóa đá. Anh không  tìm được một người phụ nữ nào khác nữa.

Thời gian cứ thế mà trôi. Mãi theo những ngày cơm áo, rồi phải học tập để bù vào quãng thời gian đã mất trong quá khứ, đến khi nhìn lại, anh thấy mình bước qua con dốc cuộc đời, mọi thứ đã đến giới hạn mỏi! Và, những mùa trăng đã qua sau này, anh phải cố gắng quên. Coi như không còn có trăng, bởi nó khơi lại trong anh quá nhiều vết thương, rỉ máu. Cũng phải thôi, ở cái xứ đầy ánh sáng này làm gì thấy được trăng? Chỉ hôm nay cúp điện, và lại rơi đúng ngày trăng tròn khiến cho anh mới có cơ may hồi tưởng. Từ khi anh sống ở đây, lần này là lần cúp điện thứ hai. Lần trước vào ban ngày, do trục trặc từ  hệ thống trung tâm, nhưng họ đã khắc phục rất nhanh chóng.

Đèn bật sáng đột ngột. Qua khung cửa kính, mặt trăng lúc này chỉ là cái vòng tròn nhòe nhọet trông thật thảm thương!

Biết là khó có thể kéo giấc ngủ trở lại, anh bước đến bên chiếc bàn có chiếc laptop mà anh thường đặt Yahoo! Messenger ⁽¹⁾ online cả ngày lẫn đêm. Click vào biểu tượng Yahoo!360^{0 (2)} anh vào trang chủ blog. Vốn là một người thẳng thắn và minh bạch, blog của anh có đầy đủ những thông tin rõ ràng về nhân thân. Anh chẳng có gì phải giấu giếm ai và anh luôn cho rằng, kể về mình cũng là cách để tìm sự cảm thông và chia sẻ. Anh thay câu blast ⁽³⁾, lướt nhanh năm gương mặt bạn bè trong blog vừa cập nhật cái gì đó. Có người đổi blast, có người vừa có entry mới. Anh click vào một gương mặt rồi từ đó anh đi lang thang qua những blog khác trong danh sách bạn bè. Bất chợt anh sững người  trước một tấm hình trên Avatar ⁽⁴⁾ có gương mặt quen thuộc lắm, nó xoáy vào mảng ký ức chật hẹp, bóp chặt tim anh đến tức thở khi anh thấy như đang đối diện với chính mình ở tuổi hai mươi. Anh click vào đấy, đọc ngấu nghiến từ những entry đầu tiên. Ngỡ ngàng, bàng hoàng đến gai người! Anh hối hả dò tìm trong danh sách bạn bè những mối quan hệ ruột rà với người đó. Cuối cùng anh tìm thấy một entry nói về người mẹ. Anh vội vàng click vào một blog có nick “Trăng ở Ph” với Avatar  là tấm hình một vầng trăng sáng trên bãi biển mà anh cảm giác như mới gặp tức thì. Anh sục sạo các entry không theo thứ tự ngày tháng một cách nôn nóng, vội vàng. Những tấm hình cũ được post lên, kể về những mùa trăng ở Ph. Chiếc tàu đánh cá, hàng dừa, bãi biển… Tất cả quen đến thuộc làu! Anh vội vàng lùi trở ra trang chính, với ý định sẽ đọc chậm từng dòng thông tin cá nhân để tìm hiểu kỹ hơn về chủ nhân của nó. Bất ngờ, anh nhìn thấy dòng Offline IM ⁽⁵⁾ sáng đèn, thay đổi sang chế độ Send IM ⁽⁶⁾ báo hiệu chủ nhân vừa online. Anh lướt vội trang chính. Khung thông tin lý lịch cá nhân để trống! Suy nghĩ hồi lâu, anh rụt rè click vào Send IM, gõ vào đó dòng chữ: “Xin lỗi, cho tôi hỏi thăm chủ nhân blog này có phải tên là Th?” và bấm send. Dòng trạng thái bên dưới khung chat báo cho biết người bên kia đang viết lời nhắn. Một lúc, dòng chữ trồi bật lên khiến anh chao đảo: “Em đã chờ anh một năm nay, từ ngày anh chấp nhận add blog con mình vào danh sách bạn bè!”.

Con mình? Những con chữ nối tiếp nhau ào ạt đổ ra màn hình, nhảy múa, chao đảo trước mắt anh. Hai mươi bốn chữ cái được sắp xếp thành một câu chuyện kể vắn tắt rằng, có  một người phụ  nữ và một đứa con trai  đã  chờ  đợi anh từng ấy năm kể  từ ngày anh rời Ph. Sau này, chị lục tìm trên Internet và  bắt gặp blog của anh. Con chị đã add blog anh. Và, chị đã chờ đợi với niềm tin chắc chắn rằng sẽ có ngày hôm nay.

Màn hình nhòe nhoẹt. Cổ họng anh đắng nghét. Nghẹn ngào. Nước mắt từ đâu tuôn ra không kiềm được, cuối cùng anh bật lên tiếng khóc to,  dội lại trong căn phòng một mớ âm thanh hỗn độn, òa vỡ, tức tưởi, khổ đau, vui mừng, hối tiếc….

Những âm thanh cứ ùa ra mãi như thế vang trong căn nhà vắng nghe như tiếng dội từ vách đá sâu thẵm, vọng lên, rồi quyện vào những sợi dây vô hình đang bện lấy anh. Cuối cùng, mắt anh hoa lên, anh đổ gục xuống bàn. Những vầng trăng sáng nhập nhòa gần rồi xa, nhòe rồi nét; anh bỗng thấy mình như người chạy nhanh, sắp sửa lao xuống vực sâu, chới với, quờ quạng. Cuộc hành trình bao nhiêu năm anh tìm gì và được gì? Anh đã bỏ lại sau lưng quá nhiều mảng đời sống màu hồng mà cứ ngỡ nó là bức tường rào cản để bước những bước dài cô độc. Anh đã đánh mất bao nhiêu mùa trăng của tuổi thanh xuân? Ở đó, một tình yêu, một mái tóc, cái tựa đầu, vòng tay ôm siết, một đôi má non tơ, mùi trẻ thơ thơm sữa, dịu dàng, có cả tiếng khóc cùng những tiếng bi bô và những tiếng cười òa vỡ… Lồng ngực anh chợt thắt lên cơn đau nhói. Anh thấy một vầng trăng muộn, bắt đầu từ màu vàng nhờ, rồi rỡ lên màu sáng chứa chan hy vọng; tuy nhiên, ở độ sáng hoàn hảo nhất, anh bỗng thấy mặt trăng chìm dần, chìm dần rồi khuất sau phía núi. Trong trạng thái nhẹ nhàng, bay bỗng, anh không thể nào định hình được đó là vầng trăng quê hương hay vầng trăng xứ người!

ĐÀO THỊ THANH TUYỀN

Chú thích:

(1) Yahoo! Messenger: Là một chương trình có thể giúp cho bạn "chat" (tán gẫu) trên mạng với bạn bè, trao đổi hình ảnh, hoặc dùng máy video (cam) để thấy người đối diện...

(2) Yahoo! 360⁰: là một dịch vụ mạng xã hội của Yahoo! cung cấp cho người sử dụng những tính năng về mạng xã hội, blog (nhật ký mở) và chia sẻ hình ảnh với các bài viết (entry).

(3) Blast: Nằm ở vị trí trên cùng của blog. Blast có thể là sự tự giới thiệu, một mẩu tin nhỏ, link dẫn đến một bức hình, một bài hát, một blog khác… Hay chỉ là một ý nghĩ mà chủ nhân blog muốn chia sẻ.

(4) Avatar: là hình ảnh đại diện mà chủ nhân blog để lên. Có người để hình cá nhân, có người để hình gì đó.

(5) Offline IM: Lời nhắn khi vắng mặt chủ nhân blog. Cũng có người online mà đặt chế độ ẩn.

(6)  Send IM: Gởi tin nhắn