Vance Marlow

Vance Marlow sống trong một căn nhà nhỏ trên đường Chestnut. Cao và gầy, anh trông rất duyên dáng với mái tóc đen nhánh và một bộ râu trông khiêm nhường. Vance rất hạnh phúc khi cưới Maria Marlow; vài tuần nữa sẽ là kỷ niệm lần thứ 10 ngày cưới của họ. Vance có một công việc tương đối ở Newton Plastics, một nhà máy ở địa phương.

Ðiểm nổi bật ở Vance là anh thật sự yêu mến tha nhân. Hầu như thời gian rỗi của anh là làm việc thiện. Anh hoạt động tích cực trong Ban cứu Trợ Chữ Thập đỏ và ban phát một cách hào phóng cho tất cả những lời cầu xin tiền bạc của cải. Anh luôn cảm thấy vô cùng trắc ẩn đối với những người bất hạnh cơ nhỡ. Khó có kẻ lang thang nào đi ngang qua anh mà không nhận được nơi anh một lời nói an ủi động viên hoặc một thứ gì đó từ trong túi. Kiếm được đồng lương tuy tương đối nhưng anh và Maria vẫn thường sống trong cảnh bần hàn bởi vì anh đã bố thí một phần tiền khá lớn. Những người như Vance thường hiếm có trong thời buổi này.

Vào một ngày định mệnh cuối tháng 10, Vance thức dậy khá sớm. Trong khi ngồi nhấm nháp ly cà phê cùng với một đĩa trứng tráng, anh bắt đầu buổi sáng bằng một tờ báo.

 _“Maria”, anh than phiền sau vài phút, “Em nghĩ thế nào về việc kinh tế đang dần dần suy thoái? Nhiều người mất việc làm. Buồn thật”

_“Vâng, thật là buồn” Maria đồng tình, “Em ước ao mình có thêm thứ gì đó để có thể giúp đỡ cho tất cả những người nghèo kia”.

Vance gật đầu chậm rãi, uống cạn tách cà phê, hôn Maria, lấy áo choàng và đi làm.

Ðó là một ngày thu đẹp trời. Mặt trời chiếu những tia nắng ấm trên những chiếc lá vàng rải rác trong khoảng sân nhỏ. Một cơn gió trong lành nồng nhiệt thổi tung mái tóc đã chải gọn gàng của anh và thổi bùng trong anh một khát vọng không nguôi.

Trong khi đang ấp ủ sự say mê bất chợt này, anh phát hiện thấy một người đàn bà rách rưới đang lê bước đến trước mặt anh. Vance dừng lại để hỏi han hoàn cảnh khó khăn của bà, cùng với cái nhìn đầy hứa hẹn anh lấy từ trong ví ra vài đô la đưa cho bà. “Mọi điều rồi sẽ ổn thôi”, anh nói, rồi thẳng bước với ánh mắt đầy tư lự. Ta ước gì có thể làm được nhiều hơn nữa cho những người này, anh than với chính mình.

Ðến nơi làm việc, anh nhìn một đống báo cáo phải xem xét ngày hôm đó mà thở dài. Khi anh dợm ngồi xuống, ông Ellers, ông chủ của anh, thò đầu vào trong cửa và nói, “Vance, anh vui lòng vào văn phòng của tôi một chút chứ?”

“Anh biết đấy”. ông Ellens bắt đầu khi Vance đã ngồi xuống, “Chúng ta đang gặp một số vấn đề tại nhà máy và sắp sửa phải cho một số nhân viên nghỉ việc. Tôi ghét phải làm cái việc này, nhưng tôi buộc lòng phải để anh ra đi, ít nhất là cho đến khi chúng tôi có thể ổn định trở lại. Tôi ước gì không phải làm việc này đối với anh, Vance ạ, nhưng tôi tin chắc rằng anh sẽ không gặp trở ngại nào trong việc kiếm được việc làm mới. Anh là một nhân viên hiếm có, tôi sẽ rất sung sướng ghi một lời phê thật tốt cho anh, đến bất cứ nơi nào mà anh quyết định “

Một khoảng yên lặng bàng hoàng đè nặng căn phòng khi Vance nghe thấy những lời này. Thế giới dường như sụp đổ dưới chân anh. “Tôi rất tiếc vì chuyện này, Vance ạ” ông Ellens tiếp tục, “nhưng không thể nào khác được. Ðây là một tháng lương trợ cấp cho anh.”

Vance cầm lấy tiền và lảo đảo bước khỏi phòng,ra ngoài đường.

Thời tiết bỗng trở nên lạnh hơn. Những đám mây đen kèm theo sấm chớp đầy đe dọa đã che phủ ánh mặt trời, cơn gió sầu thảm ớn lạnh gào rít bên tai Vance khi anh bắt đầu lê bước về nhà một cách chán chường. Thụt sâu trong chiếc áo choàng Vance tự hỏi tại sao điều này lại xảy đến với anh. Anh sẽ nói gì với Maria đây? Anh có thể tìm được công việc nào khác hay không? Nạn thất nghiệp tràn lan mà anh đã đọc thấy sáng nay đã thình lình tấn công vào chính gia đình anh. Kinh tế đang khủng hoảng như vậy thì việc kiếm một công việc mới thật là điều khó khăn. Vance thở dài.

Bên kia đường, cách nhà anh ba căn, có một kẻ lang thang nhếch nhác. Nhìn người đàn ông này Vance tự hỏi không biết số phận anh ta như thế nào. Khi anh hỏi anh ta vì sao lại rơi vào tình cảnh như thế, người đàn ông đáp lại bằng lời nói đáng ngạc nhiên của một kẻ trí thức.“Tôi đã từng quan sát, thưa ông, cuộc sống thật không công bằng. Vấn đề không phải là anh nhìn nhận cuộc sống như thế nào, cuộc sống quả thật không công bằng. Tôi đã từng có những hoạch định xây dựng cuộc sống cho mình, và giờ đây tôi chẳng có gì ngoại trừ như thế này. Hãy nhìn tôi đây!”

Vance nhận thấy đôi mắt xanh linh lợi của người đàn ông dường như chứa đầy nhiệt huyết trong mọi công việc và thở dài một lần nữa. Mình cá là anh ta có thể làm được những việc lớn, Vance nghĩ, ước chi mình có cách để giúp anh ta. Anh xoay người đi về nhà với một ánh nhìn tiếc hận trong mắt, nhưng sau vài bước đi uể oải, một ý nghĩ đã nảy ra trong anh. Vance lần tay vào trong ví và lấy ra món tiền ông Ellens đã cho anh. Nhét số tiền đó vào trong bàn tay người đàn ông đang sững sờ, Vance nói, “Ðây, tôi muốn anh cầm lấy. Nó sẽ mang đến cho anh một cuộc đời mới”. Trước khi người đàn ông có thể nói lời nào, Vance đã vội vàng quay đi và chạy về nhà, ca vang suốt đường đi. Tuy nhiên, khi bàn chân anh bước qua bậu cửa, lời ca đã tắt lịm trên môi anh. Anh nhớ lại hoàn cảnh của chính mình. Anh đã cho đi tất cả tất cả số tiền cuối cùng và giờ đây gia đình Marlow không còn một xu và cũng không có việc làm. Maria sẽ không vui cho mà xem.

Cô quả không vui.

_“Anh ấm đầu hay sao ấy? Anh làm thế để làm gì? Cái gì đã xảy ra cho chúng ta đây chứ? Bây giờ chúng ta sạt nghiệp rồi. Anh đã cho đi cả số tiền cuối cùng” cô nói lắp bắp trong hàng nước mắt tuôn trào.

_“Em thử nghĩ xem, ngay giờ đây anh chàng lang thang đáng thương kia sẽ hạnh phúc như thế nào”

_“Ngay bây giờ em đang nghĩ đến hạnh phúc của chính chúng ta” Maria rên rỉ, “Làm sao chúng ta có thể trả tiền thuê nhà? Mà cũng không thể kiếm được một đồng nào nữa. Chúng ta sẽ làm sao đây?”

_“Oà, em yêu, đừng làm rối tung lên” Vance dỗ dành, “Anh sẽ kiếm được việc và mọi điều sẽ tốt đẹp thôi mà”

Vance tìm đến hết người này đến người khác nhưng họ chỉ muốn sa thải người đang làm việc chứ không nghĩ đến tuyển người mới. Suốt hai tuần Vance trốn tránh những người thu tiền trong khi đi tìm công việc mới. Tuy nhiên tất cả những điều đó cũng không ích gì. Cuối cùng, vào ngày thất nghiệp thứ 15, Vance tự hỏi không biết điều gì đang xảy đến cho anh khi một chiếc xe tải đỗ trước nhà. Một bên thùng xe ghi những dòng chữ đậm đen Cưỡng Chế và Thu Hồi. Hai người đàn ông với kích cỡ cũng phần nào tương xứng với chiếc xe, thông báo với Vance và Maria rằng trừ phi họ có thể nộp món tiền mắc nợ, nếu không thì họ sẽ bị tống ra khỏi nhà.

_“Tôi không có tiền ngay bây giờ” Vance nài nỉ, “nhưng nếu các anh chờ cho ít ngày nữa tôi sẽ có số tiền đó cho các anh! Tôi sẽ tìm cách nào đó, nhưng bây giờ xin hãy thư thả cho tôi một chút thời gian!”.

Hai người đàn ông dường như chỉ nghe một cách thờ ơ.

Trong vòng hai giờ đồng hồ, tất cả tài sản của Vance và Maria trừ bộ đồ mặc trên người, đã được đóng gói trên xe tải; họ bỗng thấy mình đang đứng trước nhà mình, cửa đã khóa kín, không tiền, không việc làm, và giờ đây không có một chiếc chìa khóa.

_ “Chúng ta sẽ phải làm gì đây Vance? Maria khóc một cách thảm thương. “Ðêm nay chúng ta sẽ ngủ ở đâu? Em lạnh quá”

_“Chúng mình sẽ qua đêm ở nhà các bạn bè trong phố” Vance trả lời “Anh chắc là họ sẽ vui vẻ với sự có mặt của chúng ta”

Vance và Maria qua đêm với những người bạn. Nhưng khi nhận ra rằng không thể bắt bạn bè phải mang gánh nặng vì mình, họ đã ra đi vài ngày sau đó. Gia đình Marlow kỷ niệm đêm cưới của mình trên vỉa hè, họ dúi người vào nhau cho ấm và tránh cơn mưa như trút.

Ba năm trôi qua. Ðó là những năm đầy nhọc nhằn. Vance và Maria sống ngoài đường phố kiếm được chút tiền bằng cách ăn xin. Trên mái đầu một thời đen bóng của Vance giờ đây đã thấy lốm đốm bạc. Ðôi tay mềm mại thanh tú của Maria giờ đây đã thô ráp và chai sần vì những công việc kiếm sống nặng nhọc ngoài đường. Không một ai muốn thuê một người rách rưới tả tơi như Vance. Ðêm đến, Vance và Maria thường mơ đến những gì họ sẽ thực hiện với món tiền ít ỏi. Họ phác thảo những kế hoạch cho công việc nơi họ có thể được thuê. Nhưng kế hoạch của họ vô vọng vì họ không có tiền và hầu như khó thoát được cảnh đói khát. Một buổi chiều ảm đạm, Vance chán chường lê bước dọc theo những vỉa hè nhớp nháp anh bỗng thấy một người đàn ông ăn bận bảnh bao với đôi mắt sáng lấp lánh đang nhìn xoáy vào anh. Trong giây lát Vance có cảm giác mơ hồ nhận ra đôi mắt của người đàn ông ấy. Nhưng cảm giác ấy chỉ thoáng qua.

Ðến gần ông ta, Vance giơ chiếc mũ và khẩn khoản xin ông ta thương tình cho một kẻ nghèo hèn thất nghiệp.

Người đàn ông chỉ nhìn đăm đăm. Cuối cùng một giọng nói đầy xúc động vỡ ra: “ Hàng trăm lần tôi đã từng ước mong có thể được tạ ơn ân nhân đã tặng cho tôi món quà khởi nghiệp cho cuộc đời kinh doanh của tôi. Khi đó tôi chỉ là một kẻ vô gia cư mà ông đã giúp đỡ. Trước khi ông cho tôi món tiền cách đây ba năm, tôi đã phải chịu nhiều thất bại ê chề. Tôi gần như đói khát và không còn một tia hy vọng đến khi ông nhìn thấy tôi. Với món tiền đó, tôi đã bắt đầu công việc buôn bán, nhờ khéo quản lý tôi giờ đây đã là một người giàu có”.

Ngừng kể lể một chút , người đàn ông dùng khăn chấm đôi mắt đầy lệ. “Thật chua xót khi một con người tốt như ông mà phải ra nông nỗi này, nhưng giờ đây tôi đã có thể đền lại tấm lòng hào hiệp của ông với một ít lãi suất.”

Lấy từ trong túi ra chiếc ví da, người đàn ông ấn 500 đô la vào bàn tay ngỡ ngàng của Vance, cảm ơn anh một lần nữa và vội vã bỏ đi.

Sau ba năm tăm tối, ánh mặt trời bỗng nhiên rọi sáng cuộc đời Vance. Anh mơ màng nghĩ đến lúc thực sự bắt đầu công việc kinh doanh của riêng mình. Anh và Maria sẽ làm thật tốt. Ðây là tất cả vốn liếng mà họ cần để làm giàu. Họ sẽ không còn sống lang thang ngoài đường nữa. Tâm trí Vance bay vút lên, trên đường đi anh mơ màng nghĩ đến những điều mình sẽ làm. Trong bóng mây của hạnh phúc anh đã nghĩ đến việc lập ra một quỹ từ thiện cho những người vô gia cư. Anh sẽ làm cho cuộc sống của họ hạnh phúc. Anh sẽ chia sẽ với họ ánh nắng mặt trời kỳ diệu này và cho họ một tia hy vọng rực rỡ. Ôi niềm hạnh phúc vô biên. Anh sẽ sống một tương lai kỳ diệu làm sao nếu anh có thể làm cho mọi người hạnh phúc như anh giờ đây đang hạnh phúc. Trong cơn ngất ngây hạnh phúc đó, anh chạy ngay đến một góc đường gần nhất anh, trông thấy một gã hành khất, anh đã gã cho toàn bộ 500 đô la.