Nếu ba mươi hai năm qua Eugene Pavelik đă từng biết đến Cảng biển Aransas,
anh sẽ không bao giờ dừng lại trên đại lộ 59 cho một người quá giang nhếch nhác
như thế. Trong bóng tối đang từ từ đến gần của buổi chiều sắp tàn trong tuần
trăng khuyết, anh biết ḿnh gần như lạc vào những con đường lạ lẫm rối rắm dẫn
đến khu nghỉ mát đă được đặt trước. Anh cần sự giúp đỡ.
Trong tấm gương chiếu hậu của chiếc Cadillac đă năm tuổi, anh nh́n thấy
một người xin quá giang dáng mỏng mảnh lê bước về phía ḿnh. Anh thật ngạc nhiên
v́ sao lại có một ông già ăn mặc thật quá tồi tàn như vậy so với hầu hết những
người xin quá giang. Ông già đang ôm cái túi vải bạt màu xám trong cánh
tay. Trong một thoáng, nỗi sợ hăi với ư nghĩ đó có thể là vũ khí đă lướt qua
trong óc của Eugene. Trước khi anh đưa tay ấn vào nút khóa cửa, ông già đă giật
mạnh vào tay cửa xe và kéo cánh cửa mở ra. Ông trườn vào chỗ ngồi và mở ngay cái
túi thể thao.
“Hy vọng là anh không phiền”, ông già rền rĩ với giọng nói mang một âm
thanh như thể thói quen buổi sáng của ông là súc miệng với cái ly bể và giấy
nhám. Ông kéo ra một đống lông rối bời với những cái chân rồi đặt lên ḷng. Đó
là một con chó săn nhỏ với cái nơ màu đỏ ṿng quanh cổ. Con chó ngây thơ liếm
bàn tay chủ một cái rồi nhắm nghiền mắt và an tâm rơi vào giấc ngủ. ‘Đây là
Toby. Nó là người bạn duy nhất của tôi trong tám năm nay”. Khi Eugene nở nụ cười
yếu ớt, ông già nói tiếp. “Anh bạn, chắc anh vẫn c̣n chút thức ăn thừa nào trưa
nay chứ phải không? Toby thật sự cần một chút ǵ đó để nhai”
Eugene quan sát vào người đồng hành mới của ḿnh. Người đàn ông già nua
này cũng diện một chiếc nơ đỏ quanh cổ và đội một chiếc mũ len trên đầu. Trông
ông già có vẻ cũng rất cần một chút đồ ăn thừa nào đó như con chó của ông ta
vậy. “Ưmmm xin lỗi. Cháu đă ăn ở Dairy Queen một chút trong lúc quay trở lại đó.
Ăn hết sạch rồi.” Người đi nhờ gật đầu và Eugene hỏi:
“Bác đi có xa không?”
“Toby và tôi đang đi về quê tôi, Cảng biển Aransas”
Eugene mừng rỡ. “Thật là một trùng hợp ngẫu nhiên. Đó là nơi cháu đang
định đến. Cháu có một tuần nghỉ ngơi sau công việc ở Houston và cháu đă đặt
trước ở khu nghỉ mát nơi Vịnh Pirate. Thật vui khi gặp được bác, bởi v́ cháu
chẳng biết cách nào để đến được nơi đó. Nơi đó như thế nào hả bác”
“Nơi đó thế nào ư?”. Môi ông già lóe lên một nụ cười trong khi bàn tay già
nua của ông ta vuốt ve bộ lông bù xù của con chó. “Thẳng đến Refugio một vài
dặm, anh sẽ ra khỏi Đại lộ 77 và đến đại lộ 2678. Lát nữa tôi sẽ nói tiếp, nếu
không anh sẽ lẫn lộn hết cho xem.” Ông già nh́n chằm chằm vào cái biểu tượng
trên tay lái và nhắm mắt lại như thể nhớ ra một điều ǵ dễ chịu. ‘Đây là chiếc
Caddy hử? Nó nhắc tôi nhớ cái thời Elvis đă cho tôi một chiếc.”
Eugene há hốc miệng ra và anh thôi không nh́n con đường phía trước trong
một giây.
“Elvis Presley hả? Ông ấy đă cho bác một chiếc Cadillac sao?
“Đúng thế. Màu sắc th́ xấu xí. Tôi nhớ là màu vàng hoàng yến. Một lọai quà
tặng chia tay ấy mà. Một trong những người ca sĩ thường trực của ông ấy đă ốm
nặng và tôi đă hát dự bị thay cho ông ta ở Vegas trong vài tuần. Đó là khi tôi
trở lại để hát và chơi kèn ắc-mô-ni-ca vào buổi tối. Ông muốn tôi đến Nashville
với ông ấy, nhưng tôi đă từ chối đề nghị của ổng”
“Thế rồi….ông ấy là người thế nào hả bác?”
“Một con người tốt. Tuy nhiên là một người yếu đuối. Không bao giờ gặp gỡ
một cô gái mười bốn mười lăm nào mà ông lại không thích. Đi cùng với cả một lũ
chúng nó suốt chuyến đi đó.
“Khoan đă. Bác nói là bác đă hát với ông ấy?
Ông già gật đầu. “Vâng. Thật khó tin hử? Không phải tôi lúc nào cũng tàn
tạ giống như thế này đâu, anh biết đó. Sinatra
đă gây ra điều đó”
“Bác đang trêu chọc cháu phải không?”
“Tôi làm việc ở Vegas khi tôi c̣n trẻ. Đă gặp nhiều tên tuổi lớn. Khi tôi
kư hợp đồng với người chỉ huy dàn nhạc của Sinatra, tôi nghĩ tôi đă rất cuồng
điên. Tôi nghĩ, v́ ở đó mà tôi trở nên như vậy. Vấn đề là, tôi luôn khai màn với
một chai vốt ca trước buổi diễn. Khi quá say, tôi đă làm Frank lúng túng trên
sân khấu. Sau buổi diễn, ông ấy nói với Eddie, một trong những thuộc hạ của ông
ta hăy tống khứ tôi. Frank nói với tôi sau đó rằng ông ấy chỉ muốn sa thải tôi
thôi nhưng Eddie đă hiểu lầm. Trong ṿng vài phút, tôi thấy chiếc kèn
ắc-mô-ni-ca đă ép xuống cổ họng tôi. May mà viên quản lư của Frank đă thấy hết
những ǵ đă diễn ra nếu không là tôi sẽ không c̣n ở đây giờ này. Sinatra đă trả
tiền viện phí và một tờ séc mười ngàn đô la gởi đến pḥng của tôi. Các bác sĩ
nói tôi đă bị vỡ thanh quản và đứt các dây thanh âm”.
Eugene không biết người đàn ông đang thố lộ cho anh biết những bí mật thực
sự của cuộc đời ông ta hay là những câu chuyện hư cấu, nhưng nó cũng giải lao
cho qua thời gian. “Làm thế nào bác có thể sống được sau thời kỳ đó?”
“Không bao lâu tôi đă xài bay mất mười ngàn và thế là tôi bắt đầu trôi dạt
như cát trên băi biển nơi tôi sinh ra vậy”. Ông ngừng lại vài giây rồi lại bắt
đầu nói tiếp với sự mệt nhọc len lỏi trong giọng nói. “Tôi cần phải quay trở về
nơi đó đêm nay trước khi quá muộn”. Sau đó, người đàn ông già nua kéo chiếc mũ
xuống và quay mặt ra cửa sổ. Trừ những lúc cần thiết chỉ hướng cho Eugene, ông
già vẫn im lặng. Họ đi về Aransas Pass, vượt qua một cây cầu bắc ngang cửa sông
Intracoastal Waterway và tiếp tục qua phà nơi nối khu đất liền đến Cảng biển
Aransas trên Đảo Mustang
Ông già hít một hơi thật dài thành tiếng và cất giọng khàn khàn: “Bây giờ
tôi đă có thể ngửi thấy mùi nó rồi”. Ông nh́n xuống con chó. “Mày cũng vậy phải
không Toby?”
Thật vậy, Eugene để ư, Toby có vẻ hoạt bát hơn. “Ǵ vậy, bác đă ngửi thấy
mùi ǵ vậy”
“Đó là biển. Hơi muối của vịnh Mexico. Thật là tuyệt khi đă về quê nhà”
Chỉ trong năm phút, chiếc phà đă lướt cập vào bến và Eugene nói: “Cháu
đoán là cuối cùng chúng ta đă tới nơi. Đi đâu bây giờ hở bác?”
Ông già gật đầu, tắc lưỡi gọi Toby và nói: “Cuối đường rồi anh bạn trẻ à”.
Ông nh́n ra qua tấm kính chắn gió và thốt vang từ trong cổ họng. “Nơi anh muốn
đến nằm ở phía trước mấy lốc nhà đàng kia, nhưng tôi thật sự biết ơn anh nếu anh
có thể chở tôi thêm một đoạn nữa đến nơi tôi đang đi.”.
Eugene đi theo những hướng chỉ đơn giản của người đàn ông và trong vài
phút, chiếc Caddy đă ở trên bờ biển thành phố cảng Aransas. Ánh sáng của những
ngọn đèn đường đặt cách quăng giữa các lốc nhà, chiếu sáng băi cát dài và như
trải ra con đường dẫn đến nơi ông già muốn đến, South Jetty. Đó là một khu vực
của những tảng đá ṃn gồ ghề tạo thành những bờ kè đá nơi dành cho người đi bộ.
Chiếc xe dừng lại cách bờ kè dăm mét và người quá giang mỉm cười.
“Anh làm tốt lắm anh bạn trẻ. Đó là nơi tôi sẽ ở lại đây đêm nay”
Phía đối diện của ghềnh đá là ḍng kênh giữa đảo Mustang và San Jose, nơi
đại dương đổ vào các kênh của Vịnh Corpus Christi. Eugene không nh́n thấy nơi
trú ẩn nào cho người đàn ông. "Bác sẽ ở lại ở đó sao?" Anh hỏi.
Để đáp lại, ông già đă cởi bỏ chiếc mũ len xuống và đặt nó trên cái túi
thể thao. Ông cởi tuột hết những áo quần tả tơi và đôi giày rách đang mang trên
người rồi bế con chó lên. Đẩy mở cửa xe, ông ta bước xuống xe và đi đến bên bờ
đá. Ông bỗng dừng lại và đặt con chó trên một phiến đá để rảnh tay mở dây buộc
cái quần lót rồi tháo luôn cái áo sơ mi ra. Trong chốc lát, người đàn ông trở
nên trần truồng.
"Ê!" Eugene hét ngược giữa những âm thanh của sóng và gió. “Bác định làm
ǵ ở đây vậy?".
"Đây là nơi dành cho tôi đó anh bạn trẻ ạ. Không có nơi nào tốt hơn cho
tôi đâu". Ông già hôn lên trán con chó và giao Toby cho Eugene. "Đây, anh giữ
nó giùm trong khi tôi đi xuống kia nhé." Eugene đón lấy con chó trong khi ông
già thoải mái chậm răi ngồi bắt chéo chân trên cát.
“Chính tại nơi đây mẹ tôi đă sinh tôi ra. Đêm đó, bố tôi đang ở tít bên
kia, trên những tảng đá, để vật lộn với một con cá cho bữa ăn của gia đ́nh. Mẹ
tôi bỗng đau bụng chuyển dạ và tôi chui ra không to hơn con cá mà ông đang câu
được. Họ đă rửa sạch cát trên người
tôi bằng nước biển này". Ông già nh́n thấy Eugene đang
bắt đầu nhặt những quần áo ông bỏ lại và lắc đầu. “Đừng lo lắng, anh bạn trẻ.
Nơi tôi sắp đến không cần những thứ đó nữa. Chỉ có một điều là trái tim của tôi,
nó không c̣n chút năng lượng nào hết. Tôi đang trở về lại nơi mà từ đó tôi đă
đến, đúng theo cái cách ngày đó tôi đă đến đây. Anh hăy giữ lấy Toby. Nó không
thích bánh ngọt, nhưng cơm thừa canh cặn ǵ cũng xong”.
Eugene nắm những áo quần của ông già và bước đến gần con chó, “Cháu cảm
thấy không đành ḷng chút nào nếu để cho bác ra đi như thế này. Làm thế này th́
không giống con người chút nào. Nó không…" .
“Sau khi đến khách sạn, anh nhớ nhấc điện thoại và gọi cảnh sát giùm nhé.
Để họ lo mọi việc cho tôi”. Ông già ho hai lần. Đầu ông hạ thấp xuống và thở
gấp. Ngừng lại một lúc, ông hướng mặt nh́n thẳng vào đôi mắt của Eugene. “Anh
không thể làm ǵ được cho tôi bây giờ đâu. Hăy đi đi mà. Nhớ chăm sóc cho Toby
nhé”
Eugene quay ngược trở ra, con chó nằm gọn trong cánh tay anh. Anh có cảm
giác người đàn ông lơa lồ kia c̣n rất ít thời gian và tranh luận cũng không có ư
nghĩa ǵ nữa. Khi ra đến nơi đậu xe, anh đặt Toby trong chiếc mũ của ông già.
Ngoái nh́n lại lần cuối, anh lái xe ra xa. Ngay khi anh rời khỏi con đường cát
để lên trên lề đường, một tiếng rít từ trong chiếc xe làm anh chú ư. Những tín
hiệu đèn báo động trên xe vẫn không sáng. Không có dấu hiệu bất thường nào. Anh
lái xe về bên lề đường và tắt máy. Tiếng ồn vẫn tiếp tục. Khi anh mở cửa xe để
ra ngoài và kiểm tra động cơ, con chó liền ngừng việc gây ra âm thanh. Nó ngoạm
lấy cái mũ len và từ trên ghế nhảy xuống lề đường.
"Toby! Quay lại đây. Toby!" Anh hét lên khi thấy con chó chạy thoát ra
ngoài. Anh biết con chó đang chạy đi đâu và anh cũng biết rằng con chó sẽ bị
cảnh sát bắt lại khi anh gọi cho họ để báo về người đàn ông đang ở bờ đá. Rồi
anh sẽ đi đến trại giữ chó lạc trong một hoặc hai ngày tới và nhận con chó về
như thể anh là chủ của nó. Anh sẽ chăm sóc Toby theo lời thỉnh cầu của ông già.
Hai ngày sau, anh thấy câu chuyện nhỏ về người quá giang trên trang hai,
mục B của một tờ báo địa phương. Câu chuyện nói rằng có một người đàn ông vô
danh nằm chết trần truồng trên băi cát gần South Jetty. Cảnh sát không t́m thấy
dấu hiệu của tội phạm và các cơ quan thẩm quyền nghĩ rằng người đàn ông đó là
một ngư dân đă cởi bỏ quần áo chỉ v́ muốn được thoải mái nhẹ nhàng, nhưng những
nỗ lực đă vượt quá sự cho phép của quả tim ông ta. Một viên chức cũng nói rằng
có một con chó nhỏ được t́m thấy tại hiện trường. Con chó cũng đă chết. Viên
chức ấy cho rằng "có lẽ nó bị suy kiệt do v́ đói”
Eugene gấp tờ báo và đặt xuống trên chiếc bàn bên cạnh hồ bơi ở vịnh
Pirate. Cô gái xinh đẹp đang phục vụ cho anh một thức uống lạnh chợt giật ḿnh
khi nghe anh nói, “Họ không thể muốn gọi chết v́ đói là gọi. Tôi biết khá rơ vụ
này. Con chó nhỏ đó đă chết v́ vỡ tim.”.
Nhị Tường dịch