| 
    CỎ CỦA DẾ EM 
     
      
    
    Căn nhà cũ được phá bỏ để xây mới. Lũ Gián không c̣n 
    nơi trú ngụ. Đến khi mảng tường cuối cùng bị những nhát búa của anh thợ hồ 
    đập sụp xuống, làm sụm tấm đan hầm rút nước, chúng chạy nháo nhào. May mắn 
    c̣n băi cỏ bên lề đường, phía dưới trụ đèn, có một cái ống cống hôm thợ đào 
    lên bỏ đó, chưa dọn dẹp. Lũ Gián hoảng loạn, gồng gánh, quần áo lụng thà, 
    lụng thụng chạy vội, chạy vàng núp dưới ống cống. Tánh Gián vốn không biết 
    lo xa, đáng lư cần phải kiếm một chỗ ở từ hôm rục rịch chuyện chủ nhà dự 
    tính xây nhà mới, thế nhưng bây giờ nước đă đến chân, nhà cửa không c̣n …. 
    Thật đúng là lũ Gián suốt ngày chỉ biết chưng diện, ủi quần áo cho thẳng 
    thớm, “mốt mai”, áo nào cũng dài lượt thà, lượt thượt, màu bóng loáng…. Chỉ 
    biết lo cho bộ cánh mà chẳng hề nghĩ đến nơi trú ngụ dài lâu.  
    Trên đám 
    cỏ xanh bên ngoài, có một cái hang nhỏ xíu là nơi trú ngụ gia đ́nh Dế, gồm 
    bốn thành viên: Dế bố, Dế mẹ và hai anh em Dế nhỏ. Thấy lũ Gián nháo nhào 
    chạy tứ phía, hai anh em Dế đứng nh́n, muốn giúp mà chẳng giúp được ǵ, 
    chúng chạy tới chạy lui, ré ré kêu bố, mẹ. Dế bố, Dế mẹ thấy vậy ra phụ giúp 
    mấy gia đ́nh Gián bằng cách chỉ đường vào ống cống. Cuối cùng, sau khi các 
    gia đ́nh Gián ổn định được chỗ ở, chúng mới thấy nhẹ nhơm. Buối tối, chúng 
    ca hát vang trời đón bạn bè mới. Lũ Gián thấy vậy, yên tâm phần nào v́ bên 
    ngoài kia chúng c̣n có một gia đ́nh hàng xóm tốt bụng. 
    Ngày đầu 
    tiên đến ở nơi mới, lũ Gián vẫn c̣n ít thức ăn mang theo do mấy anh Gián già 
    biết lo xa, quơ vội, quơ vàng. Đêm đó, Gián và Dế liên hoan. Gián mừng thoát 
    nạn, Dế mừng có bạn mới. Gián bày biện thức ăn ra cỏ theo kiểu bàn tiệc 
    (chúng bắt chước chủ nhà). Dế phục vụ văn nghệ ra băi cỏ ca hát vang trời, 
    liên tục hết bài này đến bài khác, từ đơn ca, đến đồng ca.  
    Ngày 
    trước, có thằng bé con hay quanh quẩn t́m bắt cho được chú Dế gáy to nhất, 
    nhưng dạo sau này, chắc có lẽ bận học bài, buổi tối không thấy nó lang thang 
    ra băi cỏ nữa. Hôm nay th́ quá ổn, gia đ́nh thằng bé đă dọn đi nơi khác để 
    xây nhà mới, lũ Dế tha hồ ca hát chẳng c̣n phải nơm nớp lo sợ những bước 
    chân rón rén của thằng bé. Gia đ́nh dế thi nhau ca hát suốt đêm, thỉnh 
    thoảng có một ông nào đó ẩu tả (chắc là xỉn), đi dẫm lên đám cỏ, lũ Dế hú 
    hồn chui tọt vào hang, tiếng hát ngưng một chút rồi tiếp tục lại. Đêm đó 
    thật là vui. Gần sáng, chúng mới làm vài giọt sương, nhấm nháp tí lá cỏ xanh 
    rồi đi ngủ. 
    Vài ngày 
    sau đó, mấy gia đ́nh Gián hết nhẵn thức ăn. Gián lớn nh́n nhau thở dài. Lũ 
    Gián nhỏ kể với nhau về những thức ăn ngày xưa chúng đă từng được nhấm nháp. 
    Đầu óc ngu muội của chúng chỉ biết than thở và hồi tưởng những ngày no đủ 
    sống dưới hố ga, ban đêm thập tḥ lên bếp. Thức ăn của chúng bây giờ chỉ c̣n 
    đám cỏ xanh bên ngoài, đành phải bắt chước gia đ́nh Dế mà thôi. Quen ăn 
    những thức ăn có vị ngọt hay mặn, bây giờ phải ăn cỏ xanh, lạt mồm, lạt 
    miệng lũ Gián con suốt ngày ta thán, chúng thèm mùi vị của chút xíu thịt 
    nướng, vụn bánh ḿ ốp la ….. Có mấy con Gián nhỏ gậm cỏ xong không chịu nuốt 
    cứ ngậm trong miệng, đến khi mẹ chúng mắng cho mới chịu nuốt xuống, vừa nuốt 
    vừa than rát miệng.  
    Một tối 
    gia đ́nh Dế kéo nhau ra băi cỏ chuẩn bị ca hát sau một ngày ngủ no con mắt. 
    Lũ Gián con đói bụng uể oải ló đầu ra khỏi ống cống ngao ngán nh́n đám cỏ 
    xanh, chúng chẳng c̣n tâm trí để nghe nhà Dế ca hát. Hai anh em Dế nhỏ vốn 
    tánh hồn nhiên và hiếu khách mời mọc lũ Gián con: 
    - Ra đây 
    chơi, trời mát lắm, nằm trên cỏ xanh nghe tụi anh hát. 
    Gián nhỏ 
    ngán ngẩm: 
    - Nghe 
    hoài, có mấy bài hát đi hát lại, đang đói bụng đây nè …… 
    - Th́ ra 
    ăn cỏ xanh. Có vạt cỏ non này mềm và ngọt lắm, tụi anh để dành cho mấy em 
    đó. 
    - Ngọt 
    làm sao bằng kẹo sôcôla có nhân hạt điều, mềm sao bằng bánh bông lan có phủ 
    lớp kem bên ngoài …. Ôi, sao thèm quá! 
    - Thức ăn 
    ǵ mà lạ quá vậy? Dế em nhỏ nhẹ hỏi. 
    - C̣n 
    nhiều thứ nữa, nè: thịt nướng, thịt ram, mặn mặn, ngọt ngọt thơm lừng; trứng 
    chiên, chả lụa, bánh phồng tôm, ăn xong tráng miệng bằng bánh ngọt, đủ loại 
    bánh: bánh su, bánh bông lan kem, bánh sô cô bai…. Đâu phải là cỏ, ăn rát 
    mồm, rát miệng. 
          Đêm đó, bên ngoài băi cỏ Dế em hát không hay, 
    nó cứ măi nghĩ đến những món ăn lũ Gián con kể hồi đầu hôm. Trong đầu nó cứ 
    quanh quẩn một câu hỏi: “Không biết có loại bánh ǵ vừa ngọt vừa mềm, ngon 
    hơn cả cỏ xanh?” Dế anh thỉnh thoảng lại nhắc: “Em hát trật bè rồi, hát lại 
    đi“. Dế bố, Dế mẹ nh́n Dế em không hiểu tại sao. 
    * 
          Một buổi sáng, cả gia đ́nh nhà Dế đang ngủ 
    bỗng choàng tỉnh bởi những tiếng ồn ào, xôn xao bên ngoài. Dế anh, Dế em lao 
    xao:  
    - H́nh 
    như nhà Gián có chuyện ǵ đó bố! 
    - Suỵt, 
    để yên bố nghe. Dế mẹ đưa cái càng lên miệng ra hiệu cho hai anh em im lặng. 
    Bên ngoài 
    tiếng ồn càng lúc càng to, có cả tiếng la hét reo mừng của lũ Gián con: 
    - Trời 
    ơi! Thơm quá, ngon quá, ngọt ơi là ngọt, lâu lắm mới được ăn một miếng bánh 
    đă như thế này. 
    - Aên từ 
    từ thôi, sao mà mày tham ăn quá! 
    Có tiếng 
    ồm ồm của bác Gián già:  
    - Miếng 
    ăn là miếng tồi tàn, đừng tranh giành nhau các cháu, c̣n phải tha về để dành 
    nữa. 
    Có tiếng nói bao dung 
    của Gián mẹ, Gián cha:    
    - Kệ, cứ cho tụi nó 
    ăn, chút nữa c̣n bao nhiêu ḿnh đem về, lâu nay mấy đứa nhỏ đói quá mà.
     
    - Thật đúng là thương 
    con, coi chừng ch́u quá chúng hư! 
    Biết không phải tai 
    họa ǵ hết, Dế bố, Dế mẹ ḅ ra cửa hang đứng nh́n. Dế anh, Dế em cũng chen 
    ló đầu ra. Mấy gia đ́nh Gián đang túm tụm trên một vạt cỏ chia nhau phần 
    thức ăn vừa t́m được: có một cái bánh tṛn tṛn bị sứt một góc, bên ngoài 
    màu nâu, bên trong màu vàng có đường chỉ màu trắng chính giữa. Dế bố, Dế mẹ 
    lên tiếng: 
    - Nhà Gián hôm nay có 
    chuyện ǵ vui vậy? 
     Gián già nhướng cặp 
    mắt kính:   
    - Hôm nay, t́m được 
    cái bánh trên cỏ. H́nh như lúc sáng thằng bé ra đây chơi làm rớt. Chúng tôi 
    kéo nhau ra đây ăn, c̣n thừa sẽ mang về để dành. 
    Dế mẹ cảnh giác, nói: 
    - Sao không tha về 
    hang, ăn bên ngoài nguy hiểm lắm! 
    Gián mẹ vốn tánh 
    thương con: 
    - Tại tụi nhỏ lâu nay 
    đói quá, cho chúng ăn cho đă thèm, sau đó tính sau. 
    Dế bố, Dế mẹ chúc mừng 
    gia đ́nh Gián rồi quay trở vào nhà. Chúng phải ngủ lấy sức để tối c̣n ca 
    hát. Dế em nấn ná chưa muốn vô nhà theo bố mẹ dù Dế anh nhắc đến mấy lần. 
    Đầu óc nó quay cuồng với ư nghĩ: “Phải thử một chút bánh xem nó ngon đến thế 
    nào”. Quay vào nhà theo bố, mẹ và anh, Dế em nhủ thầm: “Ḿnh sẽ không ngủ, 
    chờ mọi người ngủ hết sẽ trở ra xin Gián con một chút bánh nếm thử xem 
    sao!”. Khi Dế bố, Dế mẹ và Dế anh ngáy kḥ kḥ, Dế em rón rén ḅ ra ngoài. 
    Bên ngoài vạt cỏ, lũ Gián đă kéo về hết từ hồi nào. Dế em chạy vội đến chỗ 
    lũ Gián xúm đen, xúm đỏ khi năy, nó nh́n quanh quẩn, cố kiếm xem c̣n chút 
    vụn bánh nào rơi văi sót lại không. Có một con Gián nhỏ từ trong bụi cỏ khác 
    chạy ra: 
    - Hù … Dế em t́m ǵ 
    vậy? 
    Dế em giật ḿnh, bẻn 
    lẽn: 
    - Sao bạn chưa về nhà 
    ….. Ủa, bạn có ǵ cộm cộm trong áo vậy? 
    Gián con ranh mănh 
    cười nói:  
    - Hồi năy giấu miếng 
    bánh, để dành mai mốt ăn. 
    Dế em rụt rè nói: 
    - Bánh ngon không? Mùi 
    vị như thế nào? Từ hồi nhỏ đến giờ Dế chưa biết ăn bánh. 
    Gián nhỏ lên mặt, 
    giọng ta đây lắm: 
    - Ngon tuyệt vời. 
    - Cho bạn thử một chút 
    đi. Dế em năn nỉ  
    - Lỡ ngon quá bạn ăn 
    hết th́ sao? 
    - Không đâu, hứa danh 
    dự ăn một chút xíu thôi. 
    - Hứa danh dự nghe. 
    Gián con hào phóng nói (rơ là giọng điệu của người vừa no đủ quên cả những 
    ngày đói khát). 
    - Hứa ….  
    Gián nhỏ tḥ tay vào 
    trong áo lấy ra một chút xíu bánh đưa cho Dế em. Tuy là chút xíu nhưng có đủ 
    cả viền màu nâu, ruột màu vàng có chỉ màu trắng. Dế em cầm lấy, nó ngửi hồi 
    lâu rồi mới đưa vào miệng. Miếng bánh thơm nồng xộc thẳng vào mũi, có vị 
    ngọt gắt trôi tuột xuống cổ để lại cảm giác đăng đắng nơi cổ họng. Dế em 
    chẳng thấy ngon chút nào, nuốt xong miếng bánh tự dưng giọng nó nghẹn lại 
    chẳng thể nào nói được, chắc có lẽ do vị bánh quá ngọt. Nó nhứ nhứ cái càng 
    ra hiệu cho Gián nhỏ, ư nói:  
    - Trời ơi, sao mà 
    chẳng thấy ngon, chỉ thấy nghẹn …. Tắt tiếng mất rồi….  
    Gián nhỏ bĩu môi, quay 
    đi:  
    - Rơ đúng là đồ nhà 
    quê! (Nó vẫn luôn tự hào là ta đây biết ăn, biết mặc hơn lũ Dế). 
    Dế em cay đắng trở về 
    nhà, rón rén chui vào hang, nằm cạnh bố mẹ. Nó nằm măi không ngủ được, vừa 
    lo sợ, vừa khó chịu bởi vị ngọt làm cho nó thở không nổi, măi đến gần trưa 
    Dế em mới thiếp đi. 
    Buổi tối hôm đó, Dế em 
    bị khàn tiếng, hát không được. Dế mẹ nghĩ nó bị cảm, sai Dế anh ra băi cỏ 
    t́m một loại lá chuyên trị cảm cúm. Dế bố đánh dầu cho Dế em, hỏi nó có mệt 
    không, có đau nhức ḿnh mẩy không….. Dế em xấu hổ quá, không dám mở miệng. 
    Có con Gián nhỏ đang thập tḥ ở miệng hang ranh mănh nh́n Dế em. Dế em đưa 
    tay ra hiệu cho Gián nhỏ đừng tiết lộ chuyện hồi sáng. Dế anh đem cọng cỏ 
    giải cảm về (loại cỏ này c̣n có tác dụng làm thông cổ họng) giục Dế em nhấm 
    cọng cỏ, nó c̣n chu đáo tha về cho em một giọt sương đêm. Ăn hết cọng cỏ, 
    uống hết giọt sương, Dế em tằng hắng một tiếng, tự nhiên thấy trong cổ họng 
    như vừa thoát được một cục nghẹn nào đó. Nó cất tiếng hát, tuy không được 
    hay như đêm qua, nhưng cũng không c̣n rồ rồ như lúc năy. Đầu óc bé tí của nó 
    chợt sáng ra với ư nghĩ: “Chẳng có ǵ ngon bằng cỏ! Gián ăn bánh ngọt quá 
    nên Gián không hát được “.  Đào thị Thanh Tuyền 
     
     |