Lươn đồng xứ Nghệ

Nghệ An có nhiều đặc sản, gắn với tên các địa danh trong tỉnh để khẳng định thương hiệu như: cà pháo Nghi Lộc, nước mắm Diễn Châu, cam Xạ Đoài, khoai Thanh Chương, "nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn"… Tuy nhiên, khó có thể bỏ qua món cháo lươn mà như không nơi nào sánh được.

Lươn đem chế biến là lươn đồng, không phải loại lươn nuôi đại trà. Lươn lọc thịt ướp gia vị xào, xương sống lươn giã giập, lấy nấu nước xúp. Ở đây người ta bắt lươn bằng trúm - một cái ống nứa dài khoảng 5 tấc, một đầu cho lươn chui vào, một đầu bịt kín có chừa mấy lỗ thông hơi, phòng lươn bị chết ngạt. Ban đêm người ta đặt trúm, sáng sớm lấy về, có khi xổ ra mỗi ống cũng được 4-5 con.

Quán cháo lươn trên đường Lê Mao, cạnh một trường tiểu học chật ních vừa xe máy, ô tô đậu dài dài. Thực khách lớp trong, lớp ngoài xì xà, xì xụp. Tìm được một cái bàn trống cho đoàn khoảng 7 người vào giờ cao điểm buổi sáng thật khó khăn.

Những miếng thịt lươn được chẻ hai, chẻ ba như hoa nở đặc sánh tô xúp. Hành phi, hành hoa… trên mặt kích thích thêm vị giác của thực khách. Vắt tí chanh, nêm tí nước mắm, rắc chút tiêu… cho vừa miệng.

Đầu tiên là chấm ăn với bánh mì. Vị béo và ngọt của nước xúp, thêm miếng thịt lươn dai mềm, dễ dàng phân biệt được thịt lươn nuôi với lươn ruộng (như kiểu gà ta và gà công nghiệp vậy!). Thứ đến, những đĩa bánh ướt vừa mới tráng xong, bên trên chỉ bỏ một ít hành phi, xẻ vào tô từng người. Một hương vị khác nữa của món xúp lươn. Đó là sự tổng hợp của món phở Bắc và món bánh ướt, ngon và lạ miệng.

Cuối cùng mới đến cháo. Những tô cháo hoa bốc khói lần lượt được san sẻ vào các tô xúp. Giờ mới đích thực là cháo lươn Nghệ An. Những miếng thịt lươn vẫn còn đủ để làm "nền" cho cháo hoa. Không thể phân biệt được đâu là cháo, đâu là xúp, vì tất cả như hoà quyện nhau.

Đến tô cháo lươn vừa hết là no nê và thoả thích. Một món ăn mà "ba trong một" - chỉ cần một lần ăn sáng lại được thưởng thức đến ba món khác nhau.

Miếng thịt lươn xứ Nghệ thơm, ngọt, có mùi nghệ, mùi rau răm, rau ngổ… Những miếng bánh ướt óng mỡ thấm vị béo của nước dùng, dai dai trong miệng; đặc biệt vị ngọt của cháo hoa trong tô xúp lươn, vừa cay, vừa nồng...