Lời ngỏ


Truyện dịch


Truyện ngắn


Truyện thiếu nhi


Nghệ thuật sống


Những bài viết khác


Tạp Bút


Sách


Liên lạc


 

 

 

 

TRUYỆN NGẮN THẾ GIỚI

Con cua trèo cây

 Alfred Mutua (Kenya) 

“Đêm qua tao đă ăn một con rắn”. Anh vừa nói vừa nhướng mắt lên, lưỡi anh lè ra thụt vào thật nhanh và lỗ mũi phập phồng. Anh huưt sáo thật vang, uốn éo lắc lư cái đầu theo một cử động chậm chậm và nhe răng ra, lũ trẻ nhỏ thét lên chạy ra xa và cười vang. Anh nh́n theo lũ trẻ đang chạy xa rồi cũng bật cười lên và vẫy vẫy chúng.

Tôi đứng tựa bên cửa sổ nh́n anh. Tôi cảm thấy tim ḿnh như ấm lại bất cứ khi nào thấy anh làm tṛ vui cho bọn trẻ. Anh sôi nổi và say sưa! Chúng tôi gọi anh là Siasa, theo tiếng Swahili có nghĩa là chính trị bởi anh có một cách giải thích mang tính chính trị cho tất cả mọi điều. Tôi c̣n gọi anh là Kaka [1] c̣n anh gọi tôi là Malaika [2]

“Em là Thiên Thần của tôi” anh thường nói với tôi như thế. “Thiên Thần xinh đẹp của tôi”

Tôi sẽ luôn nhún vai và cười. Anh điên thật.

Kaka liếc nh́n lên và thấy tôi đang nh́n anh. Anh chỉ mặt trời ra dấu muốn uống nước.

“Đi đi”, Tôi hét vào anh ta.

Anh cười và đứng dậy phủi những chiếc lá và cọng rác bám vào quần vừa huưt sáo vừa thẳng theo con đường đưa anh đến quán rượu ở Kionyweni.

Tôi đứng yên đó một lúc sau khi anh đi khỏi rồi bước ra ngoài. Mặt trời đang chiếu sáng thật rực rỡ. Đó là một ngày đẹp ở Masii. Tôi ngước mặt lên trời và nhắm mắt lại, để cho những tia nắng vuốt ve khuôn mặt ḿnh đến khi mặt tôi nóng lên. Hài ḷng v́ ḿnh đă hấp thụ được một liều lượng vitamin D đầy đủ, tôi bách bộ ra phía sau căn nhà gạch đỏ của ḿnh và đi lên ngọn đồi nhỏ nơi có tảng đá riêng tư của tôi ở trên đỉnh đồi. Tôi đến bên tảng đá và ngồi đó ngắm nh́n quang cảnh phía trước mặt.

Từ nơi tôi ngồi có thể thấy được con đường nhựa mới dẫn tới Tala. Giống như một gịng sông, tôi nghĩ, nó chảy lên và xuống các thung lũng; mặt đường đen bóng và sáng rực đầy kiêu hănh. Bên kia con đường là những ngọn đồi Tala; nhô lên giữa tàng lá xanh giống như những cái bướu lạc đà. Vào buổi sáng, những đám mây sẽ dần cao lên sau khi rửa mặt cho những ngọn đồi. Tôi nghe có tiếng động phía bên trái và quay lại th́ thấy một con thằn lằn ḅ trên mặt đất cát. Nó lao về tảng đá vàng nắng rồi nằm đó bất động. Mắt tôi chuyển hướng từ con thằn lằn sang khung cảnh mà tôi yêu thích—những bụi cây nhỏ rải rác ngang qua vùng đất; thỉnh thoảng nhấp nhô bởi những đồi mối nâu và những cành cây khẳng khiu xơ xác.

"Shilingi yauwa eee, tena maua aaahh," [3] một giọng hát trầm trầm cất lên phía sau làm tôi giật ḿnh. Đó là Kaka. Anh đang leo lên đồi, sau vài bước th́ dừng lại để múa vặn vẹo chiếc hông và hoa tay một cách cuồng nhiệt. Anh bước đến ngồi xuống nền đất bên cạnh tôi và thở hổn hển.

“Em cứ nghĩ là anh đă đi uống bia rồi chứ” Tôi hỏi anh.

“Quá sớm để nạp cồn vào người” anh nói và nh́n thẳng về phía trước.

Kaka là một người đàn ông khác biệt mà tôi từng biết. Anh vào khoảng ba mươi lăm, được học hành chu đáo, với một văn bằng đại học và làm việc với tư cách nhà báo ở Nairobi cho tuần báo Tổng Quan. Cách đây năm năm, anh xách duy nhất một chiếc vali trở về lại Masii  và từ đó không bao giờ đi nữa.

“Tôi về để ở lại đây. Để  tận hưởng cuộc sống. Anh từng nói. Tận hưởng cuộc sống nghĩa là say mèm gần hết quăng thời gian. Anh già đi nhanh chóng, sụt cân và xuất hiện nhiều nếp nhăn trên mặt và đôi bàn tay. Khi anh cười, âm thanh như vỡ vụn ra. Bạn phải nh́n vào mắt anh để thấy sự thông minh chứa đựng bên trong. Đôi khi anh nói về những chuyến đi của ḿnh đến Mombasa và Tanzania. Bộ óc của anh giống như một cuốn tự điển bách khoa toàn thư, với những từ ngữ và kiến thức vô cùng phức tạp. Anh rất thông minh và v́ thế tôi rất thích anh. Thậm chí có thể tôi đă yêu anh.

“Em biết ǵ không Malaika? Em nhắc tôi nhớ đến vợ tôi”

“Anh đă có vợ rồi sao?” Tôi bị sốc.

“Tôi đă thành thân, và từng có một đứa con trai nữa”

“Từng có?”

“Ồ, đúng thế, họ đă chết v́ tai nạn xe hơi”

“Pole, em rất tiếc”

“Không sao. Mới đầu th́ cũng rất khó vượt qua, nhưng như họ nói, có hai điều chữa lành nỗi đau: thời gian và một lượng rượu cồn đều đặn” .

Vậy ra đó là những ǵ đă xảy ra. Tôi cảm thấy bứt rứt trong tim và một sự thôi thúc không cưỡng nỗi muốn an ủi anh. Tôi chạm vào tay anh.

“Tôi biết, lương tri bảo tôi rằng rượu không phải là sự chọn lựa tốt nhưng nó giúp tôi quên lăng. Nó giúp tôi sự vui vẻ nhất thời” anh cười.

“Em biết” Tôi nói và vuốt tay anh “Em biết mà”

“Ngày đẹp nên, tôi sẽ thức giấc và không bao giờ chạm đến rượu nữa. Đó là những ǵ tôi sẽ làm” anh nh́n vào tôi và mắt anh quét trên khuôn mặt tôi. “Một ngày nọ tôi đă thức giấc và quyết định đó là lần đầu tiên trong đời tôi uống rượu và cứ tiếp tục măi từ đó”

“Anh có thể phá lệ”, tôi nói với anh. “Cần phải mạnh mẽ lắm nhưng anh có thể làm được mà”

“Tôi sẽ làm điều đó Malaika, tôi sẽ làm. Bây giờ ḿnh nói về những điều dễ chịu hơn đi”, anh nói và lăn người nằm xuống, mắt nh́n lên bầu trời.

“Có một ngày như thế này tôi nằm đây và thấy một sinh vật khác thường chưa bao giờ trông thấy: một con cua” anh nói.

“Một con cua? Ừ, chúng khác thường thật, đặc biệt là cái cách ḅ ngang” Tôi cười khúc khích.

“Đó không phải là con cua b́nh thường” anh ngồi dậy. “Con cua này bám trên ngọn cây dừa. Nó đang kéo những trái dừa xuống”

Tôi nh́n anh với cái nh́n tỏ vẻ thật sự hoài nghi.

“Tôi biết điều đó nghe có vẻ lạ lùng”,  anh nói và đưa tay ra dáng nhẫn nhịn.

“Anh vừa nói với em là con cua trèo lên cây và kéo những trái dừa xuống, em sẽ bao anh tiền xe buưt và gởi anh đến bệnh viện tâm thần Mathare để khám cái đầu nhé.”

“Nhưng chính mắt tôi trông thấy điều đó và nhiều người cũng thấy vậy. Ở miền biển, Mombasa, họ gọi nó là  Bopo. Nó có cái lưng màu đỏ tía, ăn suốt ngày và xuống biển mỗi đêm để tắm mát. Đó là mỗi ngày của nó. Đúng vậy, họ gọi nó một cái tên sinh học là Birgus Latro hoặc cái ǵ đại loại như thế, nhưng tôi thích gọi nó là Bopo hơn”

“Anh không bao giờ làm em hết ngạc nhiên”. Tôi nói khi anh nằm xuống lại. Tại sao lại là câu chuyện về một con cua? Tôi tự hỏi. Chúng tôi đang ở cách xa Ấn Độ Dương năm trăm kí lô mét và phần lớn người dân mà tôi từng biết chưa bao giờ trông thấy một con cua. Đối với chúng tôi đó là một sinh vật nước ngoài. Tôi từng có lần thấy một con cua khi ghé thăm Mombasa lúc tôi mới 12 tuổi. Dường như đó là một thời gian khá lâu.

“Tôi đă ăn một con cua” Kaka cắt đứt luồng tư tưởng của tôi. “Vị của nó giống như dừa, mùi cũng như thế” Anh cười phá lên.

“Vậy th́ những con cua cũng giống như những trái dừa?”

“Không, chỉ con cua này thôi – nó ăn quá nhiều dừa. Hầu hết những con cua có vị giống như thịt gà tái nhúng trong nước sôi”

“A, Chúa ơi.”

“Em cần phải biết được mùi vị của chúng. Tôi chưa bao giờ nếm cả nhưng tôi tin chắc nó cũng giống như cái con cua trèo cây”

“Làm sao chúng ḅ lên cây trong khi chúng vẫn ḅ ngang?”

“Ha, ha” anh cười. “Tôi cá là chúng ḅ. Tôi chưa bao giờ thấy nó ḅ. Nó rơi xuống sau khi trượt chân và rớt xuống ngực tôi, làm tôi sợ kinh khủng. Sau khi hoàn hồn, tôi chén nó ngay”

V́ lư do nào đó, h́nh ảnh con cua nằm trên khuôn ngực trần của Kaka quá sức khôi hài. Tôi như có thể thấy khuôn mặt anh khi anh nh́n nó. Tôi bắt đầu cười và anh cũng cười. Chúng tôi cười ngặt nghẽo và chảy cả nước mắt. Tôi thấy hạnh phúc. Thật là thư thái. Ngồi và cười và không c̣n quan tâm ǵ đến thế giới này nữa.

“Anh có đi khiêu vũ tối nay không” Tôi hỏi anh, và vẫn c̣n cười.

“Có chứ” anh nói và cong người phía trước, đẩy mông ra phía sau, đầu vươn cao, dang tay ra hai bên và chân trái anh nhẹ nhàng nâng khỏi mặt đất.  Trông anh như thể đang chuẩn bị biểu diễn một thế KungFu, và thế rồi anh bắt đầu huưt sáo và lắc lư cái đầu, rồi đến vai, xoay hông và nhấc đôi chân lên xuống. Tôi bật cười. Trông anh thật buồn cười.

“Nhảy cùng với tôi nào”, anh nói và dang tay. Tôi nắm lấy , đứng dậy và cố làm giống anh nhưng không thể bắt nhịp với anh. Sau một lúc, tôi ngồi xuống mệt lữ. Anh ngồi cạnh tôi và đặt tay lên vai tôi. Chúng tôi ngồi thở dốc vài phút thế rồi anh lắc tôi.

“Tôi biết em đang có mang Malaika,” anh nói khẽ. Tôi cảm thấy ḿnh như ngừng thở. Tôi xoay người lại và nh́n anh.

“Làm sao...?”

Mắt anh nh́n tôi thương xót. “Như tôi nói, em nhắc tôi nhớ đến vợ ḿnh, Tôi có thể nói em đang có mang từ cái cách em cư xử và bằng cách nh́n khuôn mặt em mỗi ngày mỗi đẹp hơn.

Tôi cảm thấy mắt ḿnh mờ đi và nước mắt lăn dài trên má.

“Em sợ” Tôi th́ thầm. “Em cũng không chắc lắm cho đến cách đây vài tuần. Em nghĩ là không ai biết, kể cả mẹ em”

“Anh tin rằng chúng ta là những người duy nhất biết,” anh nói mỉm cười một cách xấu hổ. “Đừng có lo lắng, mọi điều rồi sẽ ổn thôi mà”

“Những c̣n những người khác? Nó bắt đầu sớm quá. C̣n giáo hội, cha mẹ, gịng tộc, bạn bè và hàng xóm, họ sẽ nghĩ ǵ?”

“Ḿnh sẽ nói nó là của anh”

“Không, chúng ta không thể làm điều đó. Ư em nói, em không thể... “ Tôi bối rối. Mọi điều diễn ra quá nhanh.

“Em là Malaika nữ thần mạnh mẽ mà” anh nói và vuốt tóc tôi. “Một phụ nữ nhanh nhẹn mạnh mẽ”

Tôi cố cười. Có thể mọi người sẽ hiểu. Tôi đang có mang và mọi người sẽ phải quen với điều đó. Bỗng nhiên, một nỗi hoảng sợ vẫn từng bóp nghẹn nơi ngực tôi đă biến mất. Người dân ở đây yêu mến tôi. Chúng tôi luôn chăm sóc cho nhau. Khi có ai đó phạm một lỗi lầm th́ cũng không bị xem như là lỗi lầm. Tôi sẽ vẫn là tôi và lỗi lầm của tôi cũng thế, chỉ là một lỗi lầm. Tôi vẫn được yêu thương.

“Cảm ơn Kaka” Tôi đứng dậy nói. Anh theo tôi. “Em không sợ mà. Thật sự, em thấy hạnh phúc”

Anh đặt tay tôi trong tay ḿnh. “Chúng ta có thể nói nó là của anh, Anh sẽ chăm sóc mẹ con em”

“Cảm ơn Kaka, em không biết nói ǵ hơn”

“Không hề ǵ đâu, mọi việc rồi sẽ tốt đẹp. Cuộc sống vốn đơn giản, tất cả phụ thuộc vào quan niệm của ḿnh về nó”

“Em ước ǵ em có thể giống như anh, vui tươi và phóng khoáng” Tôi nói với anh.

“Anh không phải luôn luôn vui vẻ đâu Thiên Thần của anh ạ. Nhưng có một bài học anh đă từng học đó là sự lo lắng không bao giờ giải quyết được điều ǵ. Chúng ta chỉ có một thời gian ngắn ngủi trên cơi đời này, và v́ thế chúng ta phải phấn đấu để được vui. Chỉ như vậy mới chiến thắng được những thứ khác

 Chúng tôi nắm tay nhau đi xuống đồi trở về nhà. Đầu tôi như nhẹ đi và tôi cảm nhận một sự cựa quậy trong bụng. Nó không thể là... hay là có thể? Nó chỉ mới được hai tháng tuổi.

Như đọc được ư nghĩ trong tôi, anh nói, “Nếu là con trai, chúng ta sẽ gọi nó là Porojo, c̣n nếu là gái th́ đặt tên là Mrembo”

Tôi cười với anh, “Anh điên rồi!”. Anh cười và chào từ giă tôi “Anh phải đi uống lần cuối cùng. Giờ đây anh đă có một trách nhiệm. Anh sẽ trở lại đón em đi khiêu vũ. Trong khi chờ đợi anh sẽ tập cho em các bước nhảy”

Anh bước đi,  để tôi đứng lại phía trước nhà và nh́n xa xăm về chân trời. Mi phải thích ứng với mọi t́nh huống và tiến lên, tôi nghĩ ngợi. Cho dù là một sự ngớ ngẩn như thể con cua trèo cây. Tôi nhắm mắt lại và thở sâu. Cuộc sống thật tuyệt.


 

[1] Anh (Tiếng Swahili)

[2] Thiên thần (Tiếng Swahili)

[3] (Tiếng Swahili) Tạm dịch: “Tiền là tiệt í- ê, là hoa í- a” đây là một câu hát phổ biến ở vùng đông Châu Phi, ư nói đồng tiền là hoa nhưng cũng là sự giết chóc. (ND chú thích)

Nhị Tường dịch

 


Truyện Ngắn Thế Giới


Home

Khởi đăng: 20/4/2002 - Cập nhật: 23/9/2003